Zespół Tourette’a to zaburzenie neuropsychiatryczne, które zwykle rozwija się między 2. a 15 rokiem życia. Stąd bardzo ważne, byś jako rodzić posiadał chociaż podstawową wiedzę na ten temat. Dzięki temu będziesz w stanie odpowiednio wcześnie rozpoznać to schorzenie u swojego dziecka. Co ważne, zespół Gillesa de la Tourette’a nierzadko występuje razem z ADHD i zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi.
Jakie objawy powinny wzbudzić twoje zainteresowanie i kiedy powinieneś skorzystać z pomocy specjalisty?
Zespół Tourette’a – jakie objawy powinny zwrócić twoja uwagę
Na zespół Tourette’a zwykle wskazują dwa główne objawy, czyli tiki ruchowe i wokalizacje, a ich nasilenie zwykle przypada na okres między 10. a 12. rokiem życia. Ze względu na to, iż w tym czasie twoje dziecko wchodzi w okres dorastania, w jego organizmie zachodzi wiele zmian. Wzrasta podatność na różnego rodzaju niekorzystne czynniki społeczne i środowiskowe w postaci nękania, hejtu, zniewagi, czy traumy, co praktycznie zawsze działa stresująco. Dodatkowo w okresie tym obszar odpowiedzialny za regulacje emocji, czyli kora przedczołowa, jest szczególnie wrażliwa.
W takiej sytuacji tiki nerwowe z jednej strony mogą być objawem tłumionych emocji, a z drugiej jednym z symptomów zespołu Tourette’a.
Tiki ruchowe przy zespole Tourette’a
Charakterystyczne dla zespołu Tourette’a, gdy chodzi o tiki ruchowe jest to, że nierzadko przybierają one postać złożoną. Wówczas nie ograniczają się do mrugania, grymasów twarzy, zaciskania powiek, czy też powtarzających się ruchów ramion, karku, rąk i potrząsania głową. Mogą bowiem łączyć się ze sobą w serię, obejmującą wiele różnych grup mięśni. Jedne ograniczą się do samej twarzy, a inne połączą potrząsanie głową, z ruchem ramion i rąk.
Wokalizacje, czyli tiki dźwiękowe
Drugim rodzajem objawów, które mogą wskazywać na zespół Tourette’a są tiki dźwiękowe, które zwykle są dużo bardziej uciążliwe. Ważne, by pamiętać, że osoba cierpiąca na to zaburzenie, nie jest w stanie zapanować na wokalizacjami. Oznacza to, że bez złych intencji czuje się zmuszona do wyrzucenia z siebie wulgaryzmów, czy całych zdań skierowanych do przypadkowych osób. Tiki dźwiękowe mogą też przybierać postać różnego rodzaju dźwięków, w tym:
- mlaskania,
- chrząkania,
- krztuszenia się,
- gwizdania,
- jęczenia,
- szczekania,
- krzyczenia.
Tiki dźwiękowe w formie złożonej dzielą się na:
- palilalie – składają się z własnych wypowiedzi osoby z zespołem Tourette’a,
- koproralie – obsceniczne treści lub wulgarne słowa,
- echolalie – w skład których wchodzą słowa zasłyszane od innych.
Tym dwóm podstawowym objawom zespołu Tourette’a mogą towarzyszyć też zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, nadpobudliwość psychoruchowa, czy zaburzenia snu i lęki.
Co ciekawe, chory może siłą woli na pewien czas powstrzymać tiki, jednak wiąże się to z narastającym wewnętrznym napięciem, które w końcu doprowadza do rozładowania w formie wokalizacji lub tików ruchowych.
Do sprzyjających warunków należy zmęczenie, stres, wysoka temperatura otoczenia i koniec dnia.
Co może potwierdzić zespół Tourette’a u twojego dziecka?
Same tiki to tylko jeden z elementów, które składają się na zespół Tourette’a. Podobnie, jak ma to miejsce w przypadku innych zaburzeń psychicznych, tak i tu niezbędne jest stwierdzenie dodatkowych okoliczności i ram czasowych, w których występują wspomniane wcześniej objawy.
Przeczytaj także: Stres szkolny — jak sobie z nim radzić
Gdy zauważysz u swojego dziecka tiki ruchowe lub dźwiękowe, zanotuj lub zapamiętaj tę datę. To ważne, ponieważ przy zespole Tourette’a tiki ruchowe i wokalizacje występują przed 18. rokiem przez co najmniej rok i mogą dawać o sobie znać kilka razy dziennie, codziennie lub sporadycznie.
W tym okresie pojawia się zarówno jeden, jak i drugi rodzaj tików (nie muszą występować jednocześnie, ale często tak się dzieje).
Podlegają one też zmianie pod względem rodzajów, nasilenia, częstotliwości, złożoności i lokalizacji, gdy chodzi o części ciała.
Czy są skuteczne sposoby na wyleczenie zespołu Tourette’a?
Choć zespół Tourette’a jest zaburzeniem nieuleczalnym to poprzez odpowiednie metody terapeutyczne i edukację można zmniejszyć nasilenie tików ruchowych i dźwiękowych. Pomocna w tym okazuje się świadomość samych chorych, dla których zaburzenie jest na tyle uciążliwe, że sami szukają pomocy.
Rodzaj pomocy dostosowywany jest w głównej mierze do stopnia nasilenia objawów. Przy braku większego dyskomfortu i problemów wynikających z pojawiających się tików, wystarczy edukacja.
Jeśli jednak objawy są nasilone, warto skorzystać z pomocy specjalisty. W przypadku zespołu Tourette’a pomocna okazuje się psychoterapia poznawczo-behawioralna. Pomaga ona zarówno w radzeniu sobie z emocjami, które często nasilają występowanie tików, jak i uczy zachowań, które mogą pomóc w zmniejszaniu ich częstotliwości.
Psychoterapia wskazana jest również w sytuacji, gdy tikom towarzyszą też objawy innych zaburzeń, w tym zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, zachowań agresywnych, czy samookaleczeń.
Jeśli jednak tiki są bardzo częste i w dużym stopniu utrudniają, a czasem wręcz uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, lekarz może zaproponować leczenie farmakologiczne. Może je też połączyć z wybraną formą psychoterapii.
Dobra wiadomość jest taka, że u wielu dzieci objawy choroby ustępują przed ukończeniem pełnoletności. W przypadku innych łagodnieją z wiekiem lub przeplatane są okresami dużej poprawy i wyciszenia. Wiele też zależy od stylu życia i podatności na sytuacje stresowe, które nasilają objawy zespołu Tourette’a.
Źródło:
