Praca powinna nieść ze sobą korzyści finansowe, ale też motywować do rozwoju i stanowić przestrzeń, w której możesz czuć się bezpiecznie. Jeśli tak nie jest, nie powinieneś tego lekceważyć. Jednym ze zjawisk, które niestety wciąż obecne jest w wielu firmach, jest mobbing w pracy. Tego rodzaju zachowania skierowane wobec wybranej osoby, nierzadko przyczyniają się do jej odejścia. Do tego są źródłem stresu, problemów emocjonalnych, a niekiedy też zaburzeń psychicznych, w tym depresji.
Jeśli jesteś obiektem żartów, docinek, niesprawiedliwego traktowania, czy też innych zachowań ze strony współpracowników lub przełożonych, sprawdź, czy nie noszą one znamion mobbingu. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje, które mogą ci pomóc w podjęciu kroków zaradczych.
Mobbing w pracy — czym jest i jakie mogą być jego rodzaje
Niesprawiedliwe traktowanie, nękanie, czy zastraszanie w przypadku mobbingu najczęściej nie ma logicznej i wytłumaczalnej przyczyny. Celem jest przede wszystkim ośmieszenie, poniżenie, izolowanie i tym samym regularne wysyłanie informacji, że to nie jest twoje miejsce lub że nie masz prawa głosu. Zgodnie z artykułem 94. § 2. Kodeksu Pracy, mobbing w pracy to właśnie tego rodzaju działania lub zachowania dotyczące konkretnego pracownika albo wymierzone przeciwko niemu. Charakterystyczne jest tu uporczywe i długotrwałe nękanie, co z czasem staje się trudne do zniesienia i wiele osób skłania do odejścia z pracy. Gdy jednak jest ona jedynym źródłem dochodu, w końcu tłumione każdego dnia emocje i życie w ciągłym stresie odbija się na zdrowiu fizycznym i psychicznym ofiary mobbingu.
Co ważne, wspomniane tu zachowania mogą być uznane za mobbing w pracy, gdy doświadczasz ich co najmniej raz w tygodniu bez przerwy przez minimum pół roku. Dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiednich kroków już na samym początku, gdy tylko pojawią się pierwsze przejawy niesprawiedliwego i krzywdzącego traktowania. Więcej o tym w dalszej części artykułu.
Jaki rodzaj mobbingu w pracy może być twoim udziałem?
Bardzo możliwe, że jesteś ofiarę mobbingu, ale do tej pory nie zdawałeś sobie z tego sprawy. Przyczyną może być błędne przekonanie, że mobberem zawsze jest zwierzchnik, a to tylko połowa prawdy. Owszem, tego rodzaju nękanie na linii przełożony/pracodawca — pracownik to bardzo częsty przykład mobbingu w pracy i tym samym najbardziej znany. Ze względu na różnice w stanowiskach, jakie obie strony zajmują, gdzie ty jesteś niżej, niż twój szef, tego rodzaju mobbing w pracy określany jest jako pionowy.
Istnieje też mobbing poziomy, gdzie rolę mobbera przejmuje osoba z twojego otoczenia w pracy, zwykle piastująca podobne stanowisko do twojego.
Mobbing w pracy — jak rozpoznać, że jesteś jego ofiarą
Choć mobbing w pracy przejawia się na wiele sposobów i często przybiera on różne formy, które podlegają pod Artykuł 94. § 2. Kodeksu Pracy, to już podstawowa wiedza dotycząca najczęstszych zachowań świadczących o mobbingu, może pomóc ci podjąć konkretne działania mające na celu obronę siebie i swojego stanowiska pracy.
Twoją uwagę powinny zwrócić sytuacje, w których:
- niezależnie od starań i zaangażowania w kolejne projekty i zadania, nieustannie jesteś krytykowany i bezpodstawnie negatywnie oceniany,
- inni nie dopuszczają cię do głosu w trakcie spotkań i nie liczą się z twoim zdaniem,
- jesteś celem złośliwych, niesmacznych i obraźliwych żartów, gestów lub wyzwisk,
- mobber nieustannie oskarża się i zrzuca na ciebie odpowiedzialność za coś, czego nie zrobiłeś,
- docierają do ciebie plotki dotyczące twojego życia osobistego i zawodowego, zupełnie mijające się z prawdą,
- otrzymujesz do wykonania zadania dużo poniżej twoich kwalifikacji, bezsensowne i wymyślane niejako na siłę,
- twoje kompetencje są bezpodstawnie podważane w obecności innych pracowników,
- jesteś nękany przez wiadomości SMS, maile, telefony,
- podważane jest twoje zdrowie psychiczne i mobber regularnie sugeruje, że masz problemy na tle nerwowym lub emocjonalnym,
- jesteś pomijany przy dostarczaniu ważnych informacji firmowych.
To tylko wybrane przejawy mobbingu, ale i tak bardzo możliwe, że dostrzegasz tu zachowania, które znasz z własnego doświadczenia. Co w takiej sytuacji możesz zrobić?
Jak się bronić przed mobbingiem w pracy?
Najważniejsza jest świadomość, że nikt nie ma prawa cię tak traktować, niezależnie od twoich kompetencji, czy zajmowanego stanowiska. Masz prawo do szacunku i doceniania wysiłków, jakie wkładasz w wykonywanie zleconych ci zadań.
Jeśli po zapoznaniu się z przejawami mobbingu, znalazłeś wśród nich takie, których ty od jakiegoś czasu jesteś celem, zacznij działać:
- unikaj sytuacji sam na sam z mobberem, co ograniczy jego możliwości do zastraszania,
- regularnie rób notatki i zapisuj dokładnie przebieg zdarzeń noszących znamiona mobbingu,
- w racie pogorszenia zdrowia psychicznego, nerwowego czy doświadczania dolegliwości o podłożu somatycznym, zgłoś się od razu do lekarza i porozmawiaj o możliwych przyczynach, które związane są z sytuacją w pracy,
- w notatkach zapisuj dane osób, które były świadkiem nękania,
- jeśli to możliwe, zdobądź kopię z monitoringu w miejscu, gdzie byłeś zastraszany, wyśmiewany lub doszło do innych krzywdzących działań ze strony osoby mobbingującej,
- powiadom przełożonego, któremu podlega mobber o tym, że jesteś mobbingowany.
Gdy zgromadzisz dowody, poproś o poradę prawną osobę, która zajmuje się pomocą ofiarom mobbingu i dowiedz się, jak przygotować dokumenty i zgłosić sprawę do sądu pracy przeciwko sprawcy mobbingu.
Przeczytaj także: Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Bardzo możliwe, że po wielu miesiącach napiętej sytuacji w pracy i bycia regularnym celem nękania i dręczenia, nie będziesz w najlepszej kondycji psychicznej. Warto w takiej sytuacji skorzystać z pomocy terapeuty, który wesprze cię i pomoże ci na nowo odkryć siłę do walki z tego rodzaju przemocą. Nauczy cię też, jak radzić sobie w sytuacjach stresowych, na które wciąż narażony jesteś w pracy. Opinia psychologa lub psychiatry może też okazać ważna w sytuacji, gdy zdecydujesz się skierować sprawę na drogę sądową.
Źródło:
porady.pracuj.pl/praca/mobbing-w-pracy-jak-go-rozpoznac-i-co-robic/
